NIEMOŻLIWE JEST WPROWADZENIE W BŁĄD URZĄDZENIA REJESTRUJĄCEGO TRANSAKCJĘ W SKLEPIE, A KONKRETNIE EKRANU, PROCESORA Z OPROGRAMOWANIEM, CZY TERMINALA PŁATNICZEGO BĄDŹ KASY FISKALNEJ.

Taki, zasługujący na pełną aprobatę, pogląd zaprezentował Sąd Rejonowy w Bytomiu, II Wydział Karny, w prawomocnym już wyroku z dnia 23.03.2023 r., sygn. akt: II K 1774/22, podzielając zaprezentowaną przeze mnie linię obrony.

Wg Sądu, „(…) przestępstwo oszustwa określone w art. 286 § 1 k.k., to zachowanie polegające na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd lub wyzyskania błędu innej osoby lub na wykorzystaniu jej niezdolności do należytego pojmowania podejmowanych działań. Działanie sprawcy, tzw. środek intelektualny, jakim jest w przypadku oszustwa wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności osoby rozporządzającej mieniem do należytego pojmowania przedsiębranego działania, w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, musi dokonywać się w stosunku do osoby (definicja osoby: jednostkowy byt rozumny, zdolny do podejmowania wyborów i ponoszenia za nie odpowiedzialności – źródło encyklopedia PWN), a zatem do podmiotu zdolnego do dokonywania procesów myślowych, które wskutek zachowania sprawcy zostają zaburzone. (…). Z uwagi na brak przymiotu „ludzkiego”, jakim jest umysł i możliwość prowadzenia procesorów myślowych, kasy samoobsługowej nie sposób zaliczyć do podmiotów przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., który może zostać wprowadzony w błąd. W konsekwencji nie sposób przyjąć, że doszło do wywołania w świadomości urządzenia błędnego obrazu rzeczywistości, który doprowadził do podjęcia decyzji o rozporządzeniu mieniem i zawarcia transakcji kupna – sprzedaży ze sprawcą”.

Sąd stanął na stanowisku, iż: „Przedmiotem owych oszukańczych zabiegów, nie może być również osoba prawna (sklep, Spółka z o.o. czy SA), gdyż ten podmiot prawny nie podejmuje świadomej decyzji rozporządzającej mieniem wskutek prowadzenia go w błąd. Zatem oszukańcze zabiegi sprawcy przestępstwa oszustwa muszą odnosić się do osoby fizycznej, która co najwyżej działa w imieniu osoby prawnej. Podmiot prawny rozumiany jako spółka prawa handlowego może być natomiast „osobą” pokrzywdzoną przestępstwem oszustwa, jeśli na skutek oszukańczych zabiegów przewidzianych w dyspozycji art. 286 k.k. dojdzie do rozporządzenia „mieniem cudzym” czyli mieniem podmiotu prawnego”.

W ocenie Sądu, „Nie sposób (…) oceniać wystawienia towaru na sprzedaż w sklepie za określoną cenę i zabranie tego towaru przez sprawcę z półki sklepowej, po to by następnie z użyciem nieprawidłowego wyboru kodu lub ikony towaru zważyć go i zapłacić zaniżoną kwotę, w kategoriach rozporządzenia mieniem. Ani właściciel sklepu, ani pracownik sklepu we wskazanej powyżej konfiguracji nie podejmuje żadnej decyzji rozporządzającej mieniem i to wskutek wprowadzenia w błąd”.